Ergenlik Dönemi ve Psikolojik Sorunlar

Ergenlik dönemi sürecinin bilinçli bir şekilde atlatılmasının gelecekte başarılı ve sağlıklı bir birey olabilmesi için büyük bir etkisi bulunmaktadır. Hem fizyolojik hem de biyolojik açıdan değişime uğrayan çocuklar, ergenlik dönemini sağlıklı ve düzgün bir şekilde geçirebilmeleri için ebeveynlerin bilinçli bir şekilde yol göstermeleri oldukça önemli sonuçlar doğurmaktadır. Bilinçli bir şekilde yönlendirilen çocuklar ise, ergenlik döneminde veya sonrasında yaşanan psikolojik bozukluklardan kaynaklı davranış bozuklukları yaşamazlar.

Genel olarak çocuklar, 9-14 yaşlarında ergenlik dönemine girmektedir. Ergenlik döneminde çocuklar, biyolojik ve fizyolojik açıdan değişime uğrar. Bu değişim sonucunda bencil ve cinsel duyguların ağır basması, onlarda psikolojik sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

Ergenlik dönemi 11-13 yaşları ile 21 yaşları arasına kadar devam edebilmektedir. Bu yaş aralığında olan ergenler, sürekli uyumak isterler. Erken saatlerde uyandığında genellikle sinirli bir ruh halleri vardır. Onun için ebeveynlerin, sabah erken saatlerinde uyandırmamaları veya güzel ve tatlı bir dil kullanarak uyandırmaya çalışmalıdır. İşte biz de, bu yazımızda çocuklarda ergenlik dönemi ve bu dönemde ebeveynlerin, çocuklarla olan ilişkilerinin “nasıl olması gerektiği” konusunda detaylı bilgiler hazırladık.

Ergenlik Dönemi Nedir?

En anlaşılır haliyle tarif etmek gerekirse; ergenlik dönemi çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemi olarak tanımlanabilir. Ayrıca ergenlik, çocuğunuzun her açıdan sağlıklı olduğunun göstergesidir. Çocuğunuzun fiziksel anlamda büyüme katettiği, cinsiyetine özgü bulguların oluşmaya başladığı ve son olarak üreme fonksiyonlarının kazanılması ile tamamlanan sürecin adı ergenliktir. Ergenliğin başlama yaşı takvim yaşından ziyade kemik yaşı ile bağlantılıdır. Bu sebepledir ki kız çocuklarında kemik yaşı 10 yaş, erkek çocuklarında ise kemik yaşı 11 yaşa ulaştığında ergenlik belirtileri kendini göstermeye başlar. Geneli ele alırsak ergenlik dönemi takvim yaşı olarak 9-14 yaşları arası çocuklarda görülen fizyolojik ve biyolojik değişimdir. Ergenlik döneminin diğer bir adı da “buluğ” çağıdır.

Buluğ çağındaki çocuklar, sürekli ve hızlı bir şekilde farklı farklı ruh hallerine bürünür. En ufak bir şey, onları mutlu edebilirken, en ufak bir şey de aşırı sinirlemelerie veya farklı duygusal davranışlara yol açabilir. Ayrıca çocukların, yetişkinliğe adım attığı bu dönemde, cinsel duyguların ön plana çıkmasıyla birlikte davranışlarında bozukluklar da meydana gelmektedir. Ergenlik dönemin de davranış bozukluklarının meydana gelmemesi için ebeveynlerin, bu dönem için daha bilinçli olmaları ve ergenlik döneminde çocuklara nasıl davranılması gerektiğini öğrenmeli gerekir.

Ergenlik Dönemi Evreleri

Ergenlik üç evreden oluşan, yetişkinliğe geçiş sürecidir. Birey bu süreç içerisinde hızlı bir bedensel, ruhsal ve sosyal değişim yaşarken farklı farklı evrelerden geçer. Tüm bu dönem boyunca çocuklar genel olarak asabi ve asi görünse de, aslında her evrede farklı değişimler ve dönüşümler yaşarlar. Bu evreler şu şekildedir:

(Verilen yaş aralıkları ortalama düzeyi gösterir ve kesinlik ifade etmez.)

Ergenliğin başlaması ve bitmesinde, çocuğun sahip olduğu cinsiyet ve ırkından tutunda, beslenme alışkanlığı, spor aktiviteleri, doğum ağırlığı ve anne babasının ergenlik seyrine kadar etkili pek çok faktör vardır. Bunlara çocuğun yaşadığı sosyal ortamı ve psikolojik durumunu da ekleyebiliriz.

Ergenlik Dönemi Özellikleri

Ergenlik dönemi,  çocuklarda büyük değişimlerin oluşmasını sağlayan bir dönemdir. Çocukluktan erişkinliğe giden bu süreç yani ergenlik dönemi fiziksel değişimlerin ve biyolojik gelişmelerinde meydana geldiği bir evredir. Ergenlik dönemi erkek ve kız çocuklarında farklı değişimlerin dikkat çekici olduğu gözlemlenebilir bir süreçtir. Şöyle ki;

Kız Çocuklarında Ergenlik Özellikleri

• Meme tomurcuklanması
• Koltuk altı ve genital bölgede tüylerin çıkması,
• Yüz ve bazı bölgelerde sivilce oluşması,
• Adet olma ( adet kanaması, genellikle ergenlik döneminin sonlarında görülse de bazı kızlarda dönem ortasında da rastlanması mümkündür).

Erkek Çocuklarda Ergenlik Özellikleri

• Ses kalınlaşması,
• Genital ve koltuk altında tüy çıkması,
• Penis boyunda değişim,
• Yumurtalık hacminde değişim ( büyüme)

Asla gerçekten büyümeyiz, sadece toplum içinde nasıl hareket edileceğini öğreniriz. (Bryan White)

Ergenliğin Psikolojik Belirtileri

Ergenlik dönemi psikolojisi, sadece cinsel duyguların ön plana çıkması veya yetişkinliğe adım atılması gibi biyolojik duyguların gelişmesi değildir. Bu dönemde çocukların ani değişimi, psikolojik sorunların da ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Ergenlik dönemi gelişim psikolojisi açısından ele alındığında ise temelde; bedensel ve cinsel gelişim, duygusal, ahlâkî, sosyal, kişilik, ruh sağlığı gelişimi ve mesleğe yönelme gibi farklı açılardan incelenmektedir. Ergenlik sürecinde olan çocuğun yaşadığı farklı evreleri düşünürsek, psikolojik olarak da ruh hallerinde dalgalanmaların olması olasıdır.

Ergenlik dönemi psikolojik özelikleri veya psikolojik belirtileri şunlardır;

• Yeni ergenlik dönemine giren çocuklarda ilk önce, özgüven problemi ortaya çıkar,
• Cinsel duyguların ön plana çıkması ve karşı cinsler ile ilişki problemleri,
• Aile içinde ve okul hayatında bıkkınlık,
• Gerçekleşmesi imkansız olan hayaller kurmak ve sonucunda hayal kırıklığına uğramak,
• Yalnız kalma ve ani duygu değişimleri,
• Yemek yeme konusunda titizlik,
• Vücutta çıkan sivilcelerin moral bozması,
• Kişilik çatışmaları yaşaması
• Yakın arkadaşları çok önemli olduğu
• Görünüşüne dikkat etmesi,
• Ebeveynleri ile olan bağının azalması,
• Mahremiyet önem kazanması,
• Anne ve babasını sıklıkla eleştirmesi gibi.

Ergenlik Döneminde Ebeveynler Ne Yapmalı?

Ebeveynler, ergenlik dönemini yaşayan çocuklara daha bilinçli bir şekilde yaklaşmalı ve onlara ergenlik döneminin ne oluğunu veya kişinin nasıl davranması gerektiği gibi önemli konular hakkında bilgi vermelidir. Biyolojik açıdan vücut gelişimi gösteren çocuklar, utangaç davranabilir ve toplumdan kaçabilir. Ebeveynlerin ise, bu dönemin normal bir süreç olduğunu çocuğa göstermesi gerekir.

Ergenlik evresinde çocuğun cinsellikle ilgili bilgi kaynağı ise ailesi, okulu, arkadaşları, yazılı materyal ve televizyon v.s’ dir. Ebeveynlerin bu konuda çocukları ile doğru iletişim kuramamaları, yetersizlikleri ve cinsel mevzuları çocuklarıyla konuşmadaki tedirginlik ve yasakları maalesef çocukları başka kanallara yöneltmektedir. Gerek Amerika, gerek Avrupa, gerekse ülkemizdeki araştırmalar olsun, çocuğun akran grubunun, en önemli ve birincil cinsel eğitim kaynağı olduğunu göstermektedir. İdeal olan, cinsel eğitimin evde anne ve babanın bilgilendirme desteği ile başlayıp, okulda devamlılığının sürmesidir.

Ergenlik dönemi ruhsal özellikleri göz önünde bulundurulduğunda, ebeveynleri zaman zaman bekleyen zor süreçlerin beklemesi olasıdır. Sizlere düşen görev farklı açılarıyla geçiş mücadelesi veren, birey olma yolunda özgün adımlar atmayı hedefleyen, çalkantılı bir dönemden geçen çocuğunuza tamamen anlayışlı yaklaşıp, her zaman elinden tutmak ve bilinçli olarak destek olmaktır.

Mümkün olduğu sürece çatışma ya da tartışma gibi durumlardan kaçınmalı, mahremiyetine ve bireysel duruşuna saygı duyduğunuzu davranışlarınızla da gösternelisiniz. Arkadaşlarıyla ilişkilerini her zaman desteklemeli, öz değerinin ve kişiliğinin oluştuğu bu dönemde kendisiyle barışık bir birey olabilmesi için onu eleştirmekten de geri durmalısınız. Onu olduğu haliyle sevdiğinizi ve her zaman her koşulda seveceğinizi ifade etmeli ve hissettirmelisiniz. Bu dönemlerinde ergenler unutmayın ki; çocuğun büyüğü, yetişkinin küçüğü değildir. Olduğu gibi kabul edilmesi gereken farklı bir süreçtedirler.

Uzman desteği almak istediğiniz sorunlarınız olduğunda bizimle iletişime geçebilirsiniz.